ชุมพร-ร่วมสืบสานงานประเพณีไทยทรงดำตำบลบางหมาก

ภาพ-ข่าว:ทีมข่าวจังหวัดปทุมธานี

            เมื่อคืนวันที่ 27 เมษายน 2567 นายวิสาห์ พูลศิริรัตน์ ผู้ว่าราชการจังหวัดชุมพร เป็นประธานเปิดงาน นายกอบจ.นายนพพร อุสิทธิ์ นายก เทศบาล บางหมากนายสุรพงศ์ ประสารวุฒิประเพณีไทยทรงดำตำบลบางหมาก ประจำปี 2567 ณ วัดดอนรวบ หมู่ที่ 8 ตำบลบางหมาก อำเภอเมืองชุมพร จังหวัดชุมพร เพื่อสืบทอดประเพณีวัฒนธรรมและการอนุรักษ์พิธีกรรมต่างๆ ของชาวไทยทรงดำโบราณจากบรรพบุรุษสู่ลูกหลาน และส่งเสริมการท่องเที่ยวในตำบลบางหมากเพื่อเผยแพร่วัฒนธรรมของชาวไทยทรงดำให้เป็นที่รู้จักแก่คนทั่วไป
            ทั้งนี้ ไทดำ หรือ ไทยทรงดำ เป็นกลุ่มชาวไทกลุ่มหนึ่ง ที่มีถิ่นฐานดั้งเดิมอยู่ในเขตสิบสองจุไทเดิม หรือบริเวณลุ่มแม่น้ำดำและแม่น้ำแดงในเวียดนามตอนเหนือ ซึ่งเป็นถิ่นที่อยู่ฝั่งเดิมของชาวไทดำและชาวไทขาว ปัจจุบันสิบสองจุไท คือ จังหวัดเดียนเบียนฟูของเวียดนาม มีเขตติดต่อกับประเทศลาว คือ แขวงพงสาลี ปัจจุบันชื่อที่ชาวพื้นเมืองใช้เรียกตนเองที่จังหวัดเดียนเบียนฟู คือ “ไตดำ” ในสมัยที่ฝรั่งเศสเข้ามาปกครองเวียดนามและลาว พวกเขาได้เรียกชนเผ่าที่อยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำดำว่า “ไทดำ” เนื่องจากกลุ่มชนเผ่าดังกล่าวนิยมสวมเสื้อผ้าสีดำเป็นเอกลักษณ์ ซึ่งย้อมด้วยต้นห้อมหรือต้นคราม
         การที่เรียกว่า “ลาวโซ่ง” จริง ๆ แล้วชนชาติพันธุ์ไม่ได้เป็นลาว เหตุที่เรียกเช่นนี้เป็นเพราะว่ามีการอพยพผ่านดินแดนลาวลงมายังสยาม การเรียกว่า “ชาวโซ่ง” หรือ “ชาวไทยทรงดำ” จะถูกต้องกว่า เหมือนที่มีการเรียกคนกลุ่มนี้ในจังหวัดเพชรบุรี ว่า “โซ่ง” หรือ “ไทยทรงดำ” ชาวไทยทรงดำในจังหวัดชุมพร ได้ย้ายถิ่นฐานมาจากตำบลหนองปรง อำเภอเขาย้อย จังหวัดเพชรบุรี ในสมัยรัชกาลที่ 6 อพยพย้ายมาตั้งถิ่นฐานที่จังหวัดชุมพร ณ บ้านดอนรวบ ตั้งแต่ปี พ.ศ.2456 ซึ่งชุมชนของชาวไทยทรงดำในจังหวัดชุมพร มีชุมชนที่มีจำนวน 3 ชุมชน คือ ชุมชนบ้านดอนรวบ ชุมชนบ้านคอเตี้ย และชุมชนบ้านบางหลง สาเหตุที่ต้องอพยพมาสู่จังหวัดชุมพร
            เนื่องจากหมู่บ้านที่อยู่เดิม (อำเภอเขาย้อย จังหวัดเพชรบุรี) มีพื้นที่การทำนาน้อยลง มีผู้คนอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก ไม่สามารถขยับขยายพื้นที่การทำนาและการเพาะปลูกให้กว้างขึ้นได้ ทราบว่าพื้นที่ในจังหวัดชุมพร มีทำเลที่เหมาะสม จึงได้ชักชวนกันเดินทางมายังจังหวัดชุมพร” โดยการดำรงชีวิตประจำวันของชาวไทยทรงดำ ยังคงผูกพันกับประเพณี พิธีกรรมและความเชื่อดั้งเดิมอยู่เป็นอย่างมาก เช่น ความเชื่อเรื่อง “ผี” มีการเช่นไหว้บวงสรวงผี เช่น ผีบ้าน ผีเรือน ผีบรรพบุรุษ เป็นต้น ส่วนการแต่งกายของไทยทรงดำ ไม่ว่างานมงคลหรืองานอวมงคล จะสวมใส่เสื้อผ้าแบบเดียวกัน โดยมีสีหลัก 2 สี คือ ขาวและดำ ส่วนสีอื่นมีเพียง 3 สี คือ เขียว เหลือง แดง เพื่อให้สวยงามเท่านั้น
            สำหรับ การจัดงานประจำปีไทยทรงดำวัดดอนรวบ ได้จัดงานสืบทอดกันมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2538 เป็นต้นมา มีพี่น้องชาวไทยทรงดำจากหลายจังหวัดมาร่วมทุกปี ซึ่งชุมชนไทยดำของตำบลบางหมาก มี 2 ชุมชน คือบ้านดอนรวบ หมู่ที่ 8 และบ้านคอเตี้ย หมู่ที่ 9 ที่ยังคงสืบทอดประเพณีต่าง ๆ ของบรรพบุรุษอยู่ ไม่เปลี่ยนแปลง เช่น การแต่งกายในงานพิธีต่าง ๆ การเสนเรือน เพื่อเช่นไหว้บรรพบุรุษ ภาษาการพูดยังคงใช้ภาษาลาวโซ่ง ควบคู่กับภาษาของท้องถิ่นในปัจจุบัน