ประจวบคีรีขันธ์-หนึ่งเดียวของหัวหิน “ตุ๊กตาเปลือกหอย” สิ่งประดิษฐ์จากท้องทะเล

ภาพ-ข่าว:กูลเสวก เสวกวรรณกร

         หากพูดถึง อ.หัวหิน จ.ประจวบฯ นักท่องเที่ยวทุกคนต่างนึกถึง “หาดทรายสวย น้ำทะเลใส อากาศบริสุทธิ์” ที่หลายคนเคยสัมผัสหลังได้มาเยือนหัวหิน โดยเฉพาะหาดทรายที่ขาวละเอียดและเปลือกหอยนานาชนิดที่เกลื่อนกลาดตามหาดทราย แต่ในอดีตที่ผ่านมามีชาวหัวหินกลุ่มหนึ่งที่มีความคิดนำซากเปลือกหอยที่มองไร้ค่าต่างเหยียบย่ำเดินข้ามผ่านไปมานำมาสร้างมูลค่าประดิษฐ์ประดอยเป็นตุ๊กตาหอย ต้นไม้เปลือกหอย ของใช้ต่างๆ หรือเป็นของขวัญที่มีค่า
           อาทิ กรอบรูปเปลือกหอย กล่องกระดาษทิชชู่เปลือกหอย โมบายเปลือกหอย กิ๊บติดผมเปลือกหอย ฯลฯ นำมาจำหน่ายไม่แพงให้นักท่องเที่ยวเป็นของที่ระลึกที่ได้มาเยือนหัวหิน เป็นการสร้างงานสร้างอาชีพอย่างหนึ่งของชาวหัวหินที่ใช้เลี้ยงชีพกันมาจนทุกวันนี้
           ย้อนอดีตไปเมื่อปี พ.ศ.2480 หรือ 87 ปีมาแล้ว สมัยนายธูป ศรีสวัสดิ์ นายกเทศมนตรีตำบลหัวหิน อยากมีความคิดสิ่งแปลกๆ ใหม่ๆที่ไม่มีในหัวหิน จึงนำเอาเปลือกหอยมาทำเป็นตุ๊กตาหอย ครั้งแรกนำไปขายในร้านหมอทองสุข บุตรยิ่ง ซึ่งเป็นร้านขายยาและร้านขายของชำเพราะสมัยนั้นยังไม่มีร้านขายของที่ระลึก เมื่อมีต้นแบบก็มีผู้ทำตุ๊กตาหอยเพิ่มขึ้น ทำให้ขายดีและขายไม่แพงจึงทำให้เป็นสินค้าชื่อดังมากในขณะนั้น จากนั้นพันเอกพิเศษสุรินทร์ สินณรงค์ เห็นว่าการประดิษฐ์ตุ๊กตาหอยเป็นโครงการที่ดีจึงเสนอต่อสำนักงานพัฒนาสังคมจังหวัดประจวบฯให้ส่งเสริมโครงการนี้เพื่อเป็นวิทยาทานแก่คนรุ่นหลังโดยให้บุคคลในคลังปัญญาผู้สูงอายุเป็นผู้ถ่ายทอดมาจนถึงทุกวันนี้
              ปัจจุบัน นางอุไรวรรณ (ป้าเกี๊ย) น่วมทอง อายุ 70 ปี และบุตรสาว น.ส.มิ่งขวัญ (มิ่ง) น่วมทอง อายุ 45 ปี ได้สืบทอดอนุรักษ์การทำตุ๊กตาเปลือกหอยจากรุ่นสู่รุ่นมากว่า 70 ปีแล้ว โดย น.ส.มิ่งขวัญ เล่าว่า หอยที่นิยมใช้ส่วนใหญ่จะเป็น “หอยเชลล์” ซึ่งสามารถเอามาประดิษฐ์และดัดแปลงชิ้นงานได้หลายรูปแบบ ใช้ได้หลากหลาย เช่น ทำเป็นฐานของตุ๊กตาหอย หรือว่าเป็นฐานของต้นมะพร้าว ทุกอย่างมาจากหอยเชลล์ ซึ่งตัวนี้สำคัญมาก เพราะเราจะใช้แทบทุกชิ้นงาน ส่วนตุ๊กตาหอยที่ผลิตยากที่สุดก็คือ “ตุ๊กตาเม่น” ที่ทำจาก “หอยผึ้ง” ซึ่งเป็นหอยที่มีสีสวยตามธรรมชาติ เราไม่ได้เติมแต่งสี อีกทั้งยังประกอบยากมาก คนทำจะต้องใจเย็นมากๆ ใช้เวลาประดิษฐ์อย่างน้อย 2 วัน ต้องประกอบเป็นตัวหนึ่งวัน รอให้กาวแห้งอีกหนึ่งวัน ถึงจะวางจำหน่ายได้
              ตอนนี้เราทำส่งร้านที่ชายหาดหัวหิน จะมีแม่ค้ามารับไปขาย และยังมีส่งที่ปั๊มน้ำมัน ปตท.ลุงเท่ง อ.ชะอำ เพชรบุรี แต่เมื่อก่อนสมัยที่คุณยายทำ แกจะส่งที่ตามสวนจตุจักร กรุงเทพฯ, ดอนหอยหลอด สมุทรสงคราม และยังเคยส่งออกไปยังประเทศมาเลเซียอีกด้วย แต่ตอนนี้รายได้จากการขายก็ไม่ได้มากมาย แต่ถ้าทำจริงจังก็สามารถเลี้ยงชีพได้ ถ้ามีคนสนใจจะเรียน เรายินดีสอนให้ เราอยากให้คนหัวหินหรือกลุ่มคนที่ไม่มีรายได้อย่างกลุ่มแม่บ้าน หรือผู้สูงอายุ ที่อยู่บ้านเฉยๆ ไม่ได้มีอาชีพหลักมาเรียนรู้ ถ้าเขาทำได้ก็สามารถที่จะสร้างอาชีพได้เลย เพราะเรารับซื้อหมด เรามีช่องทางจัดจำหน่าย
              กลุ่มลูกค้าส่วนใหญ่จะเป็นนักท่องเที่ยวทางภาคอีสาน และภาคใต้ที่มาซื้อเป็นของฝาก ของที่ระลึก อย่างทางภาคใต้ก็มีรับไปเป็นตัวแทนจำหน่าย ส่วนชาวต่างชาติก็มี แต่เขามักนิยมซื้อตุ๊กตาตัวเล็กๆ ซื้อไปประดับบ้าน ตัวใหญ่ก็มีสนใจ แต่ไม่สะดวกในเรื่องของการขนส่ง เพราะถ้าห่อไม่ดีอาจจะแตกหักได้ง่าย สุดท้ายนี้อยากฝากถึงคนรุ่นหลัง ลูกหลานชาวหัวหิน อยากให้อนุรักษ์ตุ๊กตาหอยเอาไว้ อยากให้เขาสนใจในเรื่องของหัตถกรรมของพื้นบ้าน ช่วยกันสืบทอดไว้จะได้ไม่สูญหาย ถ้าใครสนใจสามารถมาเรียนรู้กับเราได้ ไม่มีค่าใช้จ่าย เรายินดีสอนให้ฟรี สามารถโทรสอบถามเพิ่มเติมได้ที่เบอร์ 061-247-9442